Stephen Emmer (1958) is componist van herkenningsmuziek voor televisie. Deze week kreeg hij een Buma Award voor zijn oeuvre, dat onder meer de leaders van het NOS Journaal en RTL Boulevard omvat.
Amsterdam
“Ik ben niet ver geboren van mijn huidige huis, in Oud-Zuid. Lang heb ik er als kleine jongen niet gewoond. Mijn ouders gingen op mijn vierde uit elkaar. Mijn moeder was balletdanseres met een reislustige hippie-inslag. We verhuisden eerst met z’n tweeën naar India, daarna naar Aruba en toen naar Suriname. Mooie tijd, mijn moeder zorgde ervoor dat we echt deel werden van het leven daar. Maar ik kreeg heimwee, verlangde naar zuurkool, drop en het Leidseplein. Ik ben bij mijn vader op de Churchilllaan ingetrokken en ging naar het Amsterdams Lyceum. Wennen wel, zo’n rijkeluisschool. Ik werd gepest omdat ik niet de juiste merkkleding droeg. In mijn leven ben ik intussen 28 keer verhuisd, ik heb ook in Londen en New York gewoond. Weer terug zijn in de buurt van mijn ouderlijk huis voelt vertrouwd en fijn, hoewel ik toch graag nog een paar jaar in Californië zou wonen.”
Voodoo
“Toen ik 11 was werd mijn moeder – ze is nu 91 en woont weer in Amsterdam – naar Suriname uitgezonden door de Amsterdamse Stichting Culturele Samenwerking. Ze ging er dansles geven. Ter plekke vond ze het potsierlijk om de bevolking De Vuurvogel door de strot te duwen. Ze begon haar eigen dansschool, met volop ruimte voor lokale dans. Soms nodigde ze muzikanten uit voor livemuziek. Zo kwamen er bespelers van de apinti, een inheemse trommel. Hun ritmes worden gebruikt bij wintirituelen, de Surinaamse voodoo. Door middel van klank en dans worden geesten opgeroepen. Ik kreeg ook les op hun instrument. Nooit gedacht dat ik die lessen later nog voor mijn werk kon gebruiken.”
NOS Journaal
“In de openingsmuziek van het Journaal zat tot 2012 zo’n Surinaams voodooritme. Hebben ze daar nooit geweten, denk ik. Toch is hij ruim 20 jaar lang gebruikt. Ik heb het ritme zelf ingespeeld op de apinti. Trouwens: ook niet veel mensen weten dat er in dezelfde Journaalmuziek onder de headlines Tibetaanse klankschalen werden gebruikt. In veel nieuwstunes zitten nogal opruiende geluiden, ik wilde juist een meditatief element als tegenhanger tegen alle dagelijkse ellende van de wereld.”
Buma Award
“Fijn om die erkenning te krijgen. Componisten van televisiemuziek zijn per definitie mensen van de achtergrond. En dat is prima. Aan de andere kant moeten we wel staan voor ons vak. De aftiteling van bijna elk tv-programma vermeldt tegenwoordig wel degene die de kleding voor de presentator heeft uitgezocht, maar niet de bedenker van de titelmuziek.”
“Daarom heb ik, toen ik maandag de award kreeg overhandigd, in mijn speech toch even benadrukt dat wij onze eigenwijsheid moeten behouden. Oók nu de marketing in de tv-wereld oprukt. Je moet niet willen klinken als iets wat al succes heeft, maar zelf iets bedenken.”
Fred Emmer
“Mijn vader. Hij is in december overleden. In zijn jaren als nieuwslezer echt een Nederlandse superster. Toen hij begon was er nog maar één tv-zender. Dat zorgde voor een bekendheid van het niveau Johan Cruijff of Mart Smeets. Dat merkte ik als jongen ook. Etentjes in het pannenkoekenhuis liepen uit op lange sessies van handtekeningen uitdelen.”
“Mijn vader was een complexe en heel rechtlijnige man. Als hij iets niet vond deugen, was én bleef hij tegen. Onbuigzaam. Daar kon ik het als zoon soms moeilijk mee hebben. Er zijn periodes geweest dat we elkaar jaren niet spraken. Toen ik als begintwintiger voor het eerst trouwde, was hij er niet bij. Een kort briefje was het enige dat ik van hem ontving.”
“Later is onze relatie verbeterd. Met humor bereikte je bij hem meer dan met conflict. En hij werd richting het einde steeds liever. Ik heb zijn oude agenda’s nu thuis. Hij liet het toentertijd niet merken, maar hij blijkt mijn bewegingen op de voet te hebben gevolgd. Dat doet me echt goed.”
“In het verleden klaagde ik weleens dat ik als volwassen man nog steeds over mijn vader moest praten. Nu doe ik dat met liefde.”
Seven Minute Man
“Als je opdrachtmuziek voor televisie maakt, weet je: mensen thuis staan er amper bij stil dat ze iets horen wat speciaal is gemaakt. Maar sommige muziekfreaks zijn er juist wel mee bezig. Een van hen becijferde eens dat er op sommige avonden gemiddeld elke zeven minuten muziek van mij op de Nederlandse tv was te horen. Grappig, toch?”
“Inmiddels gebruiken het NOS Journaal en RTL Nieuws muziek van anderen. De leaders van EditieNL, RTL Boulevard, Tijd voor Max, Per seconde wijzer en de zendervormgeving van Radio 1, 2, 4 en 5 en RTL 4, 5 en 7 zijn nog steeds van mijn hand. De recentste aanvulling is de herkenningsmuziek van de talkshow Beau op RTL 4.”
“Ik was in de jaren tachtig de eerste fulltimer in dit vak. Er zijn nu hele bedrijven voor. Ook voor popmuzikanten is het interessant. Met mediamuziek financieren ze andere activiteiten. Eigenlijk doe ik dat net zo. De tv-tunes betalen mijn vrije werk, mijn platen.”
Lou Reed
“Hij werkte mee aan mijn spokenwordalbum Recitement. Dat hij uiteindelijk bij ons in de studio een gedicht kwam voordragen, hing van toevalligheden aan elkaar. Het begon met een telefoontje van een muziekagent uit New York. Zijn cliënt had mijn demootjes op MySpace gehoord en wilde me spreken in New York. Die cliënt bleek Tony Visconti, de legendarische producer van de grote albums van David Bowie. Hij wilde het album produceren. Mijn eerste reactie: ‘Maar daar heb ik helemaal geen geld voor!’ Zijn agent antwoordde fijntjes: ‘Mister Visconti is no longer in it for the money.’”
Minny Pops
“Amsterdam, 1979. We waren een noiseband. Echt compromisloos, hè. Hoe minder mensen er na afloop klapten hoe beter, vond onze zanger Wally van Middendorp. Hij was de baas van de groep en bepaalde de koers volledig. Ik werd gevraagd als gitarist door Dennis Duchhart, die later in The Scene speelde. We kregen een contract bij het Factorylabel in Manchester en mochten voorprogramma’s spelen van Joy Division en later New Order. Mooie tijden. Hier wekte die hardcore benadering van ons voornamelijk wrevel, maar in Engeland hadden we echt succes. Ik heb twee jaar in de groep gespeeld. Toen werd de dictatuur me iets te veel. Ik ben meer het type van allemaal meebeslissen.”
Lou Reed (2)
“Ik wilde een sample van de stem van acteur William Hurt gebruiken voor een van de nummers, maar kreeg de rechten niet rond. Toen zei Visconti: ‘Een vriend uit mijn tai-chiklas heeft net zo’n mooie donkere stem.’ Hij zou hem wel een mailtje sturen. Een dag later was er antwoord: zijn tai-chimaatje Lou Reed had wel zin in dat ‘little European arty-farty project’.”
“Hoewel ik hem niet uitgebreid heb gesproken, was Reed absoluut niet de beroepschagrijn waarvoor hij vaak wordt versleten. Hij vroeg heel beleefd of we wensen hadden voor zijn stemgeluid. Nou, nee dus. Niets anders dan Lou Reed, graag. Aan de andere kant: voor de opname moest en zou hij een gouden Manley-microfoon voor zijn neus hebben. Die had Visconti nog in zijn collectie ook.”
RTL Boulevard
“Net als met popliedjes kun je nooit voorspellen welke tune een hit wordt. Dat hangt bij ons erg af van het succes van het programma. Boulevard bestaat al bijna 20 jaar en heeft in de tussentijd alles veranderd, behalve de tune. De opdracht was niet makkelijk: muziek verzinnen bij roddelen op tv. Uiteindelijk leek een sleazy saxofoon me het roddelen het best te symboliseren. Ik wilde hem wel op dubbele snelheid, niet zo loom als in een nachtclub. Verder zitten er geluiden in die je met paparazzi associeert: een typemachine, het flitsen van een fototoestel. In vier dagen was het af. Een oorwurm, zo blijkt. Als ik op een verjaardagsfeestje uitleg wat voor werk ik doe, zingen mensen het melodietje vaak uit zichzelf: taddataddatadaaa.”
Abbey Road
“Daar heb ik in 2015 mijn album International Blue opgenomen. Speelde ik op de piano die ook op Hey Jude is te horen. Heel speciaal. Maar ik kende de studio al van eerder. In 1988 namen we er de Journaaltune op met het Engelse Royal Philharmonic Orchestra. Tijdens die sessie kregen we controle van de muzikantenvakbond. Als we niet ter plekke cash betaalden, legde de inspecteur de sessie stil. Moest ik naar de bank en met tienduizenden ponden weer terug. Veel geld, ja. Maar na afloop hadden we wel de muziek voor het Journaal, het Jeugdjournaal, Studio Sport, Den Haag vandaag, Gesprek met de minister-president en het eventuele overlijden van de koningin.”
Julian Lennon
“Superlieve, gevoelige jongen. Zong op mijn album International Blue het lied Sleep for England. We zijn nog samen naar een concert in de Melkweg geweest. Ik was hem tegengekomen op een vernissage van kunstenaar Geert Kollau. Lennon is ook fotograaf, vandaar. We hadden het over Liverpool, waar ik ook heb gewoond. Twee jaar later dacht ik aan hem voor dat liedje, een soort alternatieve kerstsong. Nee, we stonden niet samen in de studio. Hij heeft zijn partij in Los Angeles opgenomen en opgestuurd. Dezelfde virtuele samenwerking had ik met Chaka Khan en Midge Ure van Ultravox.
Sam Bettens
“Leuk dat hij voor openheid over zijn privéleven en transitie kiest. Grappig om te lezen ook dat hij zich met zijn gezin zo thuis voelt in het Amerikaanse Palm Springs. Vroeger toch een plek met een macho, zelfs tikje maffiose bijsmaak. Nu blijkbaar veel ruimdenkender. Ik wens hem alle geluk.”
[Stefan Raatgever - Het Parool - 14 maart 2020]
